Κακή ψυχολογική κατάσταση, αδιαφορία για τα πάντα, διαταραχές στον ύπνο και στο φαγητό. Η κατάθλιψη μπορεί να λειτουργήσει σαν μια δίνη, που «ρουφά» κάθε όρεξη για ζωή και να αλλάξει έναν άνθρωπο. Δεν πρόκειται όμως για μια απλή περίοδο «κακοκεφιάς». Οφείλουμε να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: η κατάθλιψη είναι νόσος και μάλιστα από τις πιο σοβαρές του 21ου αιώνα.
Τον παραπάνω χαρακτηρισμό ενισχύουν οι αδυσώπητοι αριθμοί, που τοποθετούν την κατάθλιψη στην τέταρτη θέση των αιτιών απώλειας ετών ζωής, ενώ αναμένεται μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια να φτάσει στην πρώτη θέση. Μάλιστα, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, «Μία στις πέντε γυναίκες και ένας στους οκτώ άνδρες αναπτύσσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή της ζωής τους σύμφωνα με τα υπάρχοντα διεθνή στοιχεία, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 25% των ανδρών (περίπου 850.000 Έλληνες) και το 33% των γυναικών (περίπου 1,1 εκ Ελληνίδες) πάσχουν από ήπια έως σοβαρή κατάθλιψη».
Επειδή, όμως, οι συνθήκες από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει, οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψη τα «σημεία των καιρών». Η διαπροσωπική επικοινωνία αντικαθιστά τα «τετ-α-τετ» με pixels και το Facebook και το Twitter έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος της επικοινωνιακής πίτας. Ταυτόχρονα, η γενικευμένη απαισιοδοξία για τις οικονομικές συγκυρίες, η ανεργία και οι απολύσεις μπορούν κάλλιστα να μετατρέψουν την οικονομική κρίση σε… νευρική. Πώς συνδέονται όλα αυτά με την κατάθλιψη; Η ψυχολόγος του in2life, αλλά και η κ. Άρτεμις Αντωνίου, σύμβουλος ψυχολόγος και συνθετική θεραπεύτρια μας βοηθούν να ξεδιαλύνουμε το τοπίο.
Τα θλιμμένα… status updates Ή με άλλα λόγια, μας εξηγούν τι ρόλο παίζουν τα social networks στην μάστιγα της κατάθλιψης. Βοηθούν όσους νιώθουν απομονωμένοι να βρουν μια διέξοδο κοινωνικότητας ή επιδεινώνουν την κατάσταση προσφέροντάς τους την ψευδαίσθηση της παρέας; «Από μόνα τους τα διαδικτυακά social networks δεν μπορούν να επηρεάσουν κατ’ αυτόν τον τρόπο», μας λέει η σύμβουλος ψυχολόγος και συνθετική θεραπεύτρια, κ. Άρτεμις Αντωνίου, και συνεχίζει: «Η χρήση και η κατάχρησή τους από τον κάθε άνθρωπο είναι που μπορεί να καθορίσει το πώς θα αισθανθεί αυτός ο άνθρωπος». Άλλωστε, όπως μας επισημαίνει και η ψυχολόγος του in2life, στις σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης, το άτομο δεν επιθυμεί να επικοινωνήσει με κανέναν, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων στα social networks.
«Βέβαια», υπογραμμίζει η ψυχολόγος του in2life, «αυτό διαφέρει από τις μη κλινικές περιπτώσεις κατάθλιψης, όπου συχνά συναντούμε για παράδειγμα πεσιμιστικά status updates που λίγο πολύ αποζητούν την προσοχή και το “νοιάξιμο” των άλλων». Πιθανό είναι, μάλιστα, ο «συντάκτης» αυτών των status να νιώσει αμέσως μετά πως εκτέθηκε, ενώ παράλληλα, αν δεν δει ανταπόκριση στην συγκεκριμένη κίνηση, επιβεβαιώνεται και μία φτωχή κοινωνική δικτύωση του ατόμου, που πιθανώς να συντέλεσε και στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Παρ’ όλα αυτά, καταλήγει η ψυχολόγος μας, «οποιαδήποτε σχέση, είτε face to face, είτε διαδικτυακή, μπορεί να βοηθήσει το καταθλιπτικό άτομο». Εν μέσω κρίσης… Δείκτες ανεργίας, απολύσεις, κλείσιμο επιχειρήσεων. Η αγαπημένη «καραμέλα» της περιόδου που ακούει στο όνομα «κρίση» δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι έχει υπαρκτή βάση και οι παραπάνω συνέπειες αναπόφευκτα επηρεάζουν εκτός από την τσέπη, και τον ψυχισμό των ανθρώπων. Μπορούν, όμως, να διανύσουν την απόσταση που απαιτείται για να καταλήξουν στην κατάθλιψη;
«Η οικονομική δυσχέρεια οδηγεί, σύμφωνα με έρευνες, στην αύξηση του στρες και αυτός ο συνδυασμός μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη», μας λέει η κ. Αντωνίου. Τα καταθλιπτικά άτομα είναι ανήμπορα να διαχειριστούν μια τέτοια κατάσταση και, όπως μας λέει η κ. Αντωνίου, «συνήθως σκέφτονται πως φταίνε οι ίδιοι που τους απέλυσαν και όχι η οικονομική συγκυρία, απορρίπτοντας τον εαυτό τους». Παράλληλα, η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη, όταν το άτομο ανησυχεί για τυχόν επικρίσεις από το κοντινό του περιβάλλον, επειδή έχασε την δουλειά του, δεν μπορεί να συντηρήσει την οικογένεια και πολλούς ακόμη λόγους.
Μάλιστα, σε δύσκολες περιστάσεις, όπως η οικονομική ύφεση, ένας πόλεμος ή μια φυσική καταστροφή, βλέπουμε ολόκληρες κοινωνίες να γίνονται "καταθλιπτικές" και την απαισιοδοξία να κυριαρχεί. «Σε περιόδους φτώχειας και κοινωνικών προβλημάτων, όχι μόνο εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα η κατάθλιψη, αλλά είναι και μεγαλύτερη η δυσκολία αντιμετώπισής της, αφού πλήττονται οι πιο αδύναμοι οικονομικά άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν τα χρήματα για την κατάλληλη θεραπεία», μας επισημαίνει η ψυχολόγος του in2life.
Η μεγαλύτερη απειλή στις περιπτώσεις κλινικής κατάθλιψης είναι οι αυτοκτονικές τάσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της γραμμής παρέμβασης για την αυτοκτονία (1018) και της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι αυτοκτονίες στην χώρα μας από το 2010 και εξής έχουν ξεπεράσει την μία ανά ημέρα, που ήταν ο μέσος όρος των προηγούμενων ετών. Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια στην νόσο που βρίσκεται τριγύρω.
γράφει ο Γιώργος Κόκουβας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου